Ciddi Bir Psikolojik Sorun....UTANGAÇLIK

[Juano -]

<BLOCKQUOTE class="postcontent restore ">Utangaçlık, yetişkin insanlar arasında giderek artan bir sorun ne yazık. Kişiyi sosyal yaşamdan uzaklaştıran, yalnızlığa iten bu durum, sadece sosyal ilişkiler kurmayı değil; özel ilişkilerin oluşmasını da engelleyebiliyor.

Bazı utangaç kişiler, bu sorunun üzerine gitmek için alkol ya da uyuşturuculardan medet umabilir. Bu zararlıların yarattığı geçici değişimler, belki bir süre, yaraya merhem gibi gözükse de oluşturdukları yıkım ne yazık ki uzun sürelidir. Bağımlı olmaktan başka bir işe yaramayan bu arayışlar, kişinin toplumdan daha çok kopmasıyla sonuçlanır. Bazı utangaçlar ise; durumlarını acı bir yenilgi duygusu ile kabul ederek, kendilerini insanlardan tecrit edebilirler. Depresyon, sosyal fobi gibi bozuklukların eşlik etme olasılığının yüksek olduğu bu kişiler, sorulmadan konuşmazlar, fikir beyan etmezler ve hep geri planda kalmalarını, göze çarpmamalarını sağlayan tercihlere yönelirler. Bu seçimin faturası ağırdır: Yalnızlık, başarısızlık, tatminsizlik.

Utangaçlık, çok erken yaşlarda ya da ergenlik öncesinde veya sonrasında kişinin yakasına yapışmış olabilir. Bu durum bireyin gelişimsel görevlerini zamanında ve gerektiği gibi yapmasını engeller. İlkokul sıralarında parmak kaldırıp soruya cevap vermek için cesaret toplayamaz. Arkadaşı kalemini aldıysa ya da ona bir zarar verdiyse şikâyet edemez. Ergenlik döneminde ise, sosyal yaşam sorunları o kadar artar ki; duygusal ya da sosyal bütün engeller onu çok fazla etkisi altına alır ve günlük yaşamını cehenneme çevirir. Grup üyesi olmakta zorlanır ve ikili dostluklar kurup geliştiremez. Bu durum yetişkinlik dönemlerine kadar çözülemezse; birey eş seçiminde, ikili bir ilişkiyi sürdürmede psikososyal pek çok sorun yaşar.

Utangaçlık günümüzde ciddi bir psikolojik sorun olarak kabul edilmektedir. Önleyici çalışmaların, çok küçük yaşta ailede başlaması gerekir. "Kusursuz" yetiştirilme gayretlerine maruz kalan ve sürekli uyarı alan, sorumluluk verilmeyen, toplum içinde hataları yüzüne vurulan ve utandırılan çocuklar risk altındadırlar. Yaşları büyüdükçe, başkalarının yanında hata yapma korkuları da büyür. Başkalarının onları yanlış anlayacağına ilişkin kaygıları; doğru davranmalarını engelleyen bir düşman haline gelir. Kişinin akılcı bir temele dayanmayan bu kaygıyı kontrol altına almayı öğrenmesi gerekir. Böylelikle kendini büyüteç altındaymış gibi hissetmekten ve yetersizlik duygularından kurtulur. Bunun yanında, utangaç kişilerin başkaları ile iletişim kurma becerileri zayıftır. Yeni durumlara uymada zorlandıkları gibi; başkaları tarafından tercih edilmenin sosyal inceliklerini de bilmezler. Hep başkalarının ilk adımı atmalarını beklerler.

Utangaç kişiler; sevildiklerinden, kabul göreceklerinden emin olmadan kendilerini oldukları gibi yansıtamazlar. Güven duygularını besleyen kendi benlik saygıları düşüktür ve başka insanların düşünceleri onlar için daha önemlidir. Güçlü ve zayıf yönlerinin ayırdında olmadıklarından, sosyal bir ortama yapacakları katkıların da farkında olmazlar. Her hangi bir nedenle, özel ya da sosyal yaşamda düşündükleri veya yaptıkları kabul görmezse kendilerini reddedilmiş sayarlar. Eleştiriye dayanamazlar. Sosyal yaşamdaki başarısızlıkları, onları içe dönüklüğe sürüklerken; yakın aile bireylerine öfke krizleri hatta şiddet yöneltebilirler.

Psikolojik destek ve gerektiğinde ilaç tedavisi; bu bozukluğun tedavisinde oldukça başarılı yaklaşımlardır. Bununla birlikte, erken fark edilen ve henüz ilerlememiş vakalarda çeşitli grup etkinliklerinin iyileştirici etkisi vardır. Futbol, basketbol gibi grup sporları; tiyatro, müzik gibi kültürel etkinlikler kişinin sosyal ortama yönelik endişelerini yavaş yavaş gidermesine, kendini göstermesine ve kendini grubun gerekli bir üyesi olarak görmesine yardımcı olur.

Hiçbir insan, utangaçlığı nedeni ile yaşamın sadece seyircisi olmak zorunda kalmamalıdır. </BLOCKQUOTE>